صاعقه گیر چیست؟

صاعقه پدیده ای طبیعی است که بر اثر برخورد کردن ابرهایی که دارای بارهای ناهمنام با یکدیگر هستند، ایجاد می شود و در نتیجه آن، واکنش های الکتریکی شدیدی به صورت نور تولید می گردد. در صاعقه های شدید، معمولاً بیشترین تخلیه الکتریکی صورت می گیرد که برای ساختمان ها و تجهیزات بسیار خطرناک است و در بعضی موارد می تواند باعث آتش سوزی و حریق شود. پیشنهاد نیرو ایستا برای حل این مشکل، استفاده از صاعقه گیر استفاده می باشد. صاعقه گیر یا برق گیر دستگاهی است که برای محافظت از تجهیزات موجود در پست ها و ساختمان ها در برابر امواج در حال حرکت به کار می رود. به طور خلاصه، کاری که صاعقه گیر انجام می دهد این است که ولتاژهای بالا و غیرعادی را به زمین منتقل می کند، بدون اینکه بر منبع تغذیه تأثیر بگذارد. صاعقه گیر به طور موازی با تجهیزات محافظت شده در پست و در بین خط و زمین نصب می شود.

1. اثر صاعقه بر ساختمان ها و تجهیزات چیست؟
2. انواع صاعقه گیر
3. صاعقه گیر غیرفعال (Passive)
4. صاعقه گیر فعال(Active)
5. هدف از نصب صاعقه گیر
6. نحوه عملکرد انواع صاعقه گیر
7. صاعقه گیر الکترونیکی
8. شمارنده صاعقه گیر چیست؟
9. ویژگی های یک صاعقه گیر خوب چیست؟
10. تجهیزات جانبی صاعقه گیر
11. قیمت تجهیزات صاعقه گیر
12. مراحل نصب صاعقه گیر
13. نمایندگی فروش صاعقه گیر

اثر صاعقه بر ساختمان ها و تجهیزات چیست؟

• از اثرات مستقیم صاعقه بر ساختمان، ایجاد جریان و ولتاژ بالای لحظه ای و ایجاد خسارات بر خود ساختمان از جمله حریق و شکستن شیشه ها را می توان نام برد.
• اثرات غیرمستقیم صاعقه، ایجاد پالس های گذرا بر شبکه ی برق، مخابرات و رایانه و ایجاد خسارات بر تمامی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی است.

تا این جا با اثر صاعقه بر روی ساختمان ها و تجهیزات آشنا شدیم و دلیل ضرورت استفاده از صاعقه گیرها را دریافتیم. انواع صاعقه گیرها به دو دسته کلی صاعقه گیرهای غیرفعال یا پسیو و صاعقه گیرهای فعال یا اکتیو تقسیم می شوند که در ادامه با آن ها بیشتر آشنا خواهیم شد.

انواع صاعقه گیر:

۱. صاعقه گیر غیرفعال (Passive):

اولین روش جذب صاعقه که به صاعقه گیرهای پسیو یا غیرفعال شهرت دارد، توسط بنجامین فرانکلین پیشنهاد شد. این صاعقه گیر، تنها میله ای نوک تیز است که در بالاترین نقطه سازه نصب می شود. در هنگام صاعقه با جذب ولتاژ ، جریان تولیدی را به زمین منتقل می کند و در این مسیر هیچ عامل تشدید کننده‌ای غیر از شکل خاص آن‌ها وجود ندارد. پیشنهاد می شود که از صاعقه گیر پسیو به خاطر سادگیش در نصب شدن، در ایستگاه های رادیویی، محل آنتن های بشقابی و ساختمان هایی که سطح حفاظتی کوچک دارند، استفاده شود. صاعقه گیر غیرفعال (پسیو) با توجه به شیوه ساخت و نوع کاربری در انواع مختلفی ساخته می شود:

• صاعقه گیر میله ای
• صاعقه گیر با فواصل هوایی
• صاعقه گیر لوله ای
• صاعقه گیر با قوس طولانی
• صاعقه گیر با مقاومت غیر خطی
• کابل های معلق
• قفس فارادی
• سیستم ترمینال مش

صاعقه گیر فعال، صاعقه گیری است که به واسطه انرژی دریافتی از منبع خارجی و استهلاک و مالش ابرها تولید شده و به صورت خودکفا هوای اطراف خود را یونیزه می کند. صاعقه گیرهای فعال به دو دسته کلی تقسیم می -شوند:
• صاعقه گیرهای وابسته به فعال شدن به منبع خارجی مانند برق شهر یا باتری
• صاعقه گیر خودکفا برای فعال شدن انرژی به واسطه یک مکانیزم داخلی

صاعقه گیرهای فعال هم مانند صاعقه گیرهای غیرفعال، دارای گستره وسیعی هستند که از انواع آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• اتمی
• بادی (پیزوالکتریک)
• خورشیدی
• خازنی

هدف از نصب صاعقه گیر

براساس تحقیقات، در هر ثانیه، به طور متوسط بیش از پنجاه صاعقه به زمین اصابت می کنند و این صاعقه ها خسارات جانی و مالی فراوانی را از خود به جا می گذارند. وقتی صاعقه به یک سازه یا یک ناحیه مشخص اصابت می کند، این برخورد می تواند سبب خسارات قابل توجهی که معمولاً با آتش سوزی همراه است، شود و حفاظت در برابر این خطرات تنها توسط صاعقه گیر امکان پذیر است. به طور کلی، حوادثی که توسط صاعقه به وجود می آید به دو گروه تقسیم می شوند:
• حوادثی که به سبب برخورد مستقیم صاعقه به وجود می آید.
• حوادثی که به سبب اثرات غیر مستقیم صاعقه بوجود می آید.

هدف از نصب صاعقه گیر، حفاظت از سیستم ها و افراد در برابر صاعقه و به وجود آوردن مسیری مطمئن جهت انتقال جریان عظیم صاعقه به زمین است. در سیستم صاعقه گیر، رادهای هوائی وظیفه جذب صاعقه با میله راد صاعقه گیر و هادی های نزولی وظیفه انتقال جریان را به شبکه ارتینگ به عهده دارند. اگر سیستم صاعقه گیر به درستی طراحی و نصب شده باشد، امنیت جانی افراد و ایمنی تجهیزات را تضمین خواهد کرد.

نحوه عملکرد انواع صاعقه گیر

مهمترین مولفه در همه ی سیستم های صاعقه گیر و ارتینگ، رساناها هستند. این رساناها در انواع مختلفی مانند نوع مسی و آلومینیومی بدون روکش و یا روکش دار PVC و یا LSOH موجود هستند. ویژگی مشترک همه صاعقه گیرها این است که در همه انواع آن ها، وجود یک قطع کننده جریان هوا بسیار ضروری است. این مولفه از آلیاژهای مسی و یا آلومینیومی با کیفیت بالا ساخته می شود تا حداکثر رسانایی را برای ما تامین کند. جزء مهم دیگری که در انواع مختلف صاعقه گیر تعبیه می شود، الکترودهای زمین هستند. وجود الکترودهای زمین، جهت پراکنده کردن موثر جریان های صاعقه از شبکه رسانایی به زمین، حیاتی و لازم است. برای حفاظت از منبع توان اصلی سیستم، باید بتوانیم از جریان های گذرایی که وارد سیستم توزیع برق ساختمان می شوند، حتماً محافظت کنیم تا به منبع آسیب نزنند.

بر همین اساس، نحوه عملکرد صاعقه گیر این گونه است که تا زمانی که ولتاژ مدار در محدوده مجاز قرار دارد، صاعقه گیر به صورت مدار باز عمل می کند. اما زمانی که ولتاژ سیستم بالاتر از حد مجاز صاعقه گیر شود و اختلاف پتانسیل دو سر صاعقه گیر از حد مجاز بالاتر برود، آن گاه مدار بسته شده و ولتاژ اضافی به وسیله اتصال کوتاه در زمین تخلیه می شود.

تجهیزات جانبی صاعقه گیر

هر صاعقه گیر دارای چند تجهیز جانبی است که عبارتند از:

۱. کنتور صاعقه گیر (کانتر صاعقه گیر):

همان طور که گفتیم، جهت نمایش و ثبت تعداد صاعقه جذب شده و تخلیه شده از شمارنده صاعقه گیر یا کانتر صاعقه گیر استفاده می کنیم.

۲. کلمپ یا بست:

جهت اتصال هادی نزولی به صاعقه گیر از کلمپ یا بست استفاده می شود. جنس بدنه کلمپ، از فولاد و گالوانیزه است.

۳. ریموت تستر:

ریموت تستر، همان طور که از اسم آن مشخص است، جهت تست کردن سالم بودن و کار کردن مدارات الکترونیکی داخلی صاعقه گیر به کار می رود. این تجهیز تا فاصله ۱۵۰ متری از صاعقه گیر هم قابلیت کنترل آن را دارد.

۴. بست های ابرویی:

بست های ابرویی جهت نصب پایه تلسکوپی صاعقه گیر به کار می روند.

۵. میله صاعقه گیر:

برای این که ارتفاع صاعقه گیر را افزایش دهیم می توانیم از میله صاعقه گیر استفاده کنیم. جنس این میله ، معمولاً از نوع فولاد با روکش گالوانیزه است.

.

مراحل نصب صاعقه گیر

مراحل نصب صاعقه گیر از جمله صاعقه گیر ساختمان به ۱۱ گام زیر تقسیم بندی می شود:
۱. برداشت اطلاعات عوارض محل مورد نظر جهت حفاظت
۲. ارزیابی ریسک
۳. تعیین سطوح حفاظتی
۴. اجرای سیستم ارتینگ و همبندی
۵. نصب همان صاعقه گیر
۶. نصب هادی های نزولی
۷. نصب بست ها، کلمپ ها
۸. نصب جعبه تست
۹. نصب شمارنده صاعقه گیر
۱۰. همبندی سازه اطراف واحد جذب
۱۱. نصب سرج ارستر در تابلو برق ها و تجهیزات الکترونیکی حساس

قیمت تجهیزات صاعقه گیر

اگر قصد دارید برای ساختمانتان یک سیستم صاعقه گیر و ارت با کیفیت مطلوب نصب کنید و به دنبال بررسی و ارزیابی قیمت ها هستید، ما در این سایت، شرح کالای پیشنهادی سیستم صاعقه گیر و ارت با شعاع ۷۰ ، ۹۰ و ۱۲۰ متر آورده شده است تا بتوانید برآوردی از تجهیزات و کالاهای مورد نیاز و قیمت آن ها را داشته باشید.